Stocznia jest kobietą – w słuchowiskach, aplikacji, archiwum cyfrowym, publikacjach. Spotkanie podsumowujące projekt w sieni IKM
Cztery słuchowiska o pracy kobiet w Stoczni Gdańskiej, aplikacja mobilna w wersji polskiej i angielskiej na Androida i iOSa, publikacja “Stocznia kobiet” w postaci drukowanej i elektronicznej, 40 relacji mówionych, 60 spacerów po terenach postoczniowych, ponad 400 godzin warsztatów, kilkaset fotografii – to część osiągnięć trwającego od września 2014 roku projektu „Stocznia jest kobietą – projekt seniorek i seniorów”. 30 marca o godzinie 18:00 w sieni Instytutu Kultury Miejskiej, który jest partnerem projektu, odbędzie się podsumowanie działań oraz premiera książki, słuchowisk i archiwum cyfrowego. W spotkaniu wezmą udział uczestniczki projektu – dawne pracownice Stoczni Gdańskiej. Wstęp wolny!
„Stocznia jest kobietą – projekt seniorek i seniorów” to trzecia edycja akcji Stowarzyszenia Arteria, realizowanej w partnerstwie z Instytutem Kultury Miejskiej, Uniwersytetem w Oslo oraz Archiwum Historii Kobiet Narodowej Biblioteki Islandii. Projekt przywraca pamięć o kobietach, które pracowały w Stoczni Gdańskiej – zakładzie pracy stereotypowo kojarzonym z męskimi zawodami. Gdańscy seniorzy i seniorki uczestniczyli w ponad 200 godzinach warsztatów z obsługi komputerów, tabletów oraz aplikacji mobilnych. W rezultacie potrafią rozmawiać na Skype, wysyłają maile, posługują się wyszukiwarką internetową i samodzielnie tworzą dokumenty elektroniczne.
Dawne pracownice i kobiety związane ze Stocznią podzieliły się swoimi wspomnieniami w 40 relacjach mówionych, na podstawie których powstały cztery słuchowiska. Są one kontynuacją wcześniejszych audycji dotyczących zawodów, które wykonywały stoczniowczynie. Tym razem główny akcent został położony na zagadnienia współpracy i wzajemnej pomocy kobiet, warunków socjalnych, przebiegu kariery zawodowej i radzenia sobie w trudnych chwilach w Stoczni. Zdigitalizowane fotografie i dokumenty związane z tymi wspomnieniami znajdują się w aplikacji, publikacji „Stocznia Kobiet” oraz w archiwum cyfrowym https://stocznia-jest-kobieta.org/archiwum/ O swoich doświadczeniach z lat przepracowanych w zakładzie opowiadali podczas spacerów po terenach dawnej Stoczni Gdańskiej, zorganizowanych latem 2015 roku we współpracy z grupą społeczną Metropolitanka, pani Helena Dmochowska i pan Maciej Multaniak. Wzięło w nich udział prawie 1000 osób.
Wszystkie informacje o obecnym projekcie i jego archiwalnych edycjach znajdują się na stronie internetowej Stowarzyszenia Arteria www.art-eria.pl oraz na stronie projektu https://stocznia-jest-kobieta.org. Kontakt: Anna Miler, 502559813, stoczniajestkobieta@gmail.com
Poniżej znajduje się szczegółowy opis aplikacji mobilnej, słuchowisk, społecznego archiwum cyfrowego oraz publikacji, które powstały w ramach projektu.
Aplikacja mobilna umożliwia zwiedzanie terenów dawnej Stoczni Gdańskiej ze smartfonem lub tabletem. Trasa spacerowa wiedzie śladem pracy kobiet w zakładzie. Zwiedzanie zachowuje perspektywę równościową oraz ukazuje przede wszystkim codzienność Stoczni Gdańskiej.
Używając aplikacji obejrzymy i posłuchamy jak wyglądała praca na produkcji oraz w administracji największego niegdyś zakładu pracy na Pomorzu, a także dowiemy się, co to był posiłek regeneracyjny i gdzie znajdował się stoczniowy żłobek. Wycieczce towarzyszą nagrania wspomnień pracownic Stoczni oraz archiwalne i współczesne fotografie. Aplikacja posługuje się geolokoalizacją – technologia GPS ułatwia nawigowanie po zwiedzanym terenie.
Aplikacja dostosowana jest do potrzeb osób słabowidzących (zgrywa się z takimi usługami jak TalkBack na Androida czy Voiceover) i niedosłyszących (zawiera transkrypcje nagrań), była testowana przez seniorki i seniorów pod kątem przejrzystości i łatwości obsługi.
Dostępna jest bezpłatnie w języku polskim i angielskim w wersji na Androida i iOSa.
Cztery słuchowiska dostępne są w internecie – na stronie projektu – oraz na płytach. Pierwsze z nich dotyczy karier zawodowych kobiet pracujących w Stoczni – jak przebiegała i z czym się wiązała, w jaki sposób kobietom udawało się łączyć pracę zawodową z obowiązkami domowymi. Drugie koncentruje się na codzienności – przywołuje wspomnienia o wspólnych śniadaniach, wymianie przepisów kulinarnych czy ubranek dla dzieci, o przyjaźni między kobietami. Trzecia opowieść to historia socjalnego i kulturalnego zaplecza Stoczni. Dziś trudno o pracodawcę, który zapewniłby kompletną, przyzakładową służbę zdrowia – od szpitala po rehabilitację – jak i żłobki, przedszkola, posiłki w pracy i paczki dla chorych. Kto dziś pamięta, że po stoczniowych uliczkach poruszał się bibliobus, a amatorzy malarstwa wyjeżdżali wspólnie na plenery? Ostatnie słuchowisko zbiera głosy o „radzeniu sobie” w niełatwych czasach realnego socjalizmu,o ubarwianiu szarej PRL-owskiej rzeczywistości, a także wyniesieniu ze stoczni imadła… w kapturze kurtki.
Publikacja „Stocznia kobiet” jest podsumowaniem spotkań, rozmów i poszukiwań prowadzonych wraz z pracownicami Stoczni Gdańskiej, wokół tego, co znaczyło być kobietą w Stoczni. Nasze rozmówczynie opowiadają o swoich ambicjach zawodowych i ciężkiej pracy, szarej codzienności stoczniowej i uroczystych wodowaniach. Wspominają grozę strajków w grudniu 1970 i radość sierpnia 1980 roku. Przywołują nieznaną twarz Stoczni, wspierającej matki karmiące i dbającej o rozwój kulturalny robotników i robotnic. Opowieściom tym towarzyszą teksty podsumowujące zgromadzoną przez cztery lata wiedzę o karierach kobiet w Stoczni, matkach chrzestnych statków, artystkach i kuratorkach pracujących i tworzących w Stoczni Gdańskiej. Teksty ilustrowane są archiwalnymi zdjęciami robotnic w czasie pracy.
Publikacja „Stocznia kobiet” składa się z piętnastu tekstów: zarówno opracowań wywiadów, tekstów przekrojowych jak i tekstów metodologicznych zbierających doświadczenia z pracy nad projektem. Znajdą się tam również scenariusze warsztatów i zajęć, które wprowadzają w tematykę historii kobiet.
Publikacja dostępna jest w wersji drukowanej oraz elektronicznej (pdf).
Społeczne archiwum cyfrowe „Stocznia jest kobietą” składa się z archiwum historii mówionej, zdjęć i dokumentów. Od początku trwania projektu udało się pozyskać kilkaset materiałów. Znajdują się w nim fragmenty rozmów z pracownicami i pracownikami dawnej Stoczni Gdańskiej, materiały pochodzące z ich prywatnych zbiorów oraz te pozyskane z Archiwum Państwowego w Gdańsku.
Prezentowane są sylwetki: izolatorek, konstruktorek, suwnicowych, pracownic administracji, służby zdrowia oraz domu kultury. Ich opowieści dotyczą warunków pracy kobiet, relacji ze współpracownikami, wysokości płac, a także działalności społecznej, kulturalnej i politycznej.
Cały czas pozyskujemy nowe materiały i uzupełniamy zasoby archiwum. Archiwum znajduje się pod adresem: https://stocznia-jest-kobieta.org/archiwum/
Organizator: Stowarzyszenie Arteria
Partnerzy: Instytut Kultury Miejskiej (Polska) | Archiwum Historii Kobiet Narodowej Biblioteki Islandii (Islandia) | Oslo and Akershus University College (Norwegia), Europejskie Centrum Solidarności
Projekt „Stocznia jest kobietą – projekt seniorek i seniorów” realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG.